Bezpieczeństwo epidemiologiczne to bardzo pojemne sformułowanie, które dla osób nie związanych z branżą medyczną czy kosmetyczną, może wydawać się mało istotne. W rzeczywistości bezpieczeństwo epidemiologiczne to kluczowe zagadnienie, które trzeba zgłębić by stworzyć bezpieczny gabinet. Na początku należy sobie zdać sobie sprawę, że gabinet podologiczny jest traktowany przez polskie prawo na równi z innymi gabinetami zabiegowymi. Obowiązują tu zatem odpowiednie procedury postępowania wynikające z faktu, że istnieje ryzyko wystąpienia zdarzeń niepożądanych a jednocześnie niebezpiecznych dla zdrowia klienta jak i personelu gabinetu.

Uzmysłowienie sobie ryzyka zakażenia mikrobiologicznego jest pierwszym etapem bezpieczeństwa epidemiologicznego. Kolejnym krokiem jest stworzenie procedur postępowania dla konkretnego gabinetu, w oparciu o obowiązujące ustawy i wytyczne. Nieodzownym dokumentem, potwierdzającym, że gabinet funkcjonuje zgodnie z procedurami jest „Plan Higieny”. Idealny plan higieny to zbiór zasad, w którym zaplanujemy : KTO, KIEDY I GDZIE stosuje określone preparaty dezynfekcyjne, w jakim celu i w jaki sposób. Warto również ująć procedurę postępowania z odzieżą roboczą. W aktualnym ustawodawstwie nie znajdziemy sprecyzowanych wytycznych co do tej kwestii, jednak ze względów epidemiologicznych fartuchy wielorazowe najbezpieczniej prać w profesjonalnej pralni a jednorazowe fartuchy i inne środki ochrony osobistej (np. maseczki) powinny być gromadzone i usuwane zgodnie z zasadami postępowania z opadami medycznymi.

Stworzone procedury muszą uwzględniać charakter pracy w gabinecie ( jeśli jest to działalność jednoosobowa, odpowiedzialność spada tylko na właściciela) i chronić zarówno klientów , jak i personel.

Ktoś mógłby zadać sobie pytanie po co to wszystko, skoro oczywiste jest dezynfekowanie powierzchni, narzędzi i rąk. Zagrożeniem dla personelu jest również kontakt z aerozolem i pyłem, które powstają w trakcie prac z użyciem narzędzi obrotowych. Często do przenoszenia drobnoustrojów dochodzi drogą kropelkową, kiedy materiałem zakaźnym jest śluz z dróg oddechowych. Konieczność stosowania maseczek w tej sytuacji jest bezdyskusyjna.

Ale i sam proces dezynfekcji to nie wszystko. W gabinecie jest wiele potencjalnych źródeł zakażeń: personel (jego ręce są najlepszym transmiterem patogenów), klienci, narzędzia, powierzchnie (blaty, klamki), środki ochrony indywidualnej. Również wachlarz patogenów ( zwłaszcza po pandemii) nieco się rozszerzył, to wszystko jest głównym powodem wdrażania procedur higienicznych i warto taką wiedzę aktualizować przynajmniej raz do roku, dla własnego bezpieczeństwa. Procedury sanitarno-higieniczne również powinny być aktualizowane raz w roku w każdym gabinecie. Warto wobec tego brać udział w szkoleniach, sympozjach i wykładach, które pomagają usystematyzować i odświeżyć wiedzę na temat preparatów i ich skuteczności mikrobiologicznej oraz wytycznych i ustaw. Warto przećwiczyć higienę rąk pod kontrolą UV, by się przekonać czy procedura dezynfekcji rąk, którą w gabinecie wykonuje się dosyć często, wykonywana jest skutecznie.

Świadomość ryzyka możliwości wystąpienia wszystkich niepożądanych zdarzeń w trakcie wykonywania usług podologicznych, konsekwentnie wprowadza monitorowanie i analizę poszczególnych czynności w gabinecie. Czyli kolejnym etapem budowania bezpiecznego i przyjaznego gabinetu jest nadzorowanie tego ryzyka np. proces sterylizacji, higiena rąk, regularna sanityzacja wszystkich pomieszczeń w gabinecie.

Dobrze przeprowadzony proces sterylizacji poprzedza prawidłowo wykonana dezynfekcja wstępna i mycie. Obowiązkowa jest kontrola sterylizacji oraz prowadzenie dokumentacji . Wszystkie te procesy mają na celu minimalizowanie ryzyka zakażenia i przenoszenia drobnoustrojów. Wykonywane regularnie i zgodnie z wypracowanymi przez każdy gabinet procedurami podnoszą poziom bezpieczeństwa epidemiologicznego. Są one również weryfikowane podczas kontroli Państwowej Stacji Sanitarnej, której podlegają wszystkie gabinety w Polsce. W przypadku wątpliwości związanych z właściwym przygotowaniem lokalu do świadczenia usług pozamedycznych, standardów sterylizacji oraz przechowywania materiału jałowego, warto zasięgnąć informacji w najbliższej jednostce Państwowej Stacji Sanitarnej i skorzystać z udzielonych wskazówek, co pozwoli uniknąć stresu i kłopotów podczas kontroli prowadzonych właśnie przez tę instytucję.

Należy pamiętać jednak, że to nie kontrola Sanepidu powinna mobilizować do starań nad wdrożeniem procedur i poszerzaniem wiedzy z zakresu prawidłowości przeprowadzanych procesów dekontaminacji w gabinecie. Nieustanne podnoszenie standardów sanitarnohigienicznych to podnoszenie standardu usług.